Burgerakkoord Wonen Zaanstreek-Waterland vastgesteld op 1 juli 2023
Het Burgerakkoord Wonen Zaanstreek-Waterland bevat alle aangenomen beslispunten. Scroll naar beneden voor een verslag van de dag.
N.B. Op 1 juli 2023 hebben alle afgevaardigden het Burgerakkoord ondertekend. In verband met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) is op deze website een exemplaar geplaatst zonder alle handtekeningen. Op verzoek is het exemplaar met handtekeningen wel in te zien.
Verslag Burgerberaad – 1 juli 2023
Burgerakkoord Wonen in Zaanstreek-Waterland
Op zaterdag 1 juli nam de Wooncoalitie het Burgerakoord ‘Wonen in Zaanstreek-Waterland’ in ontvangst uit handen van verschillende inwoners uit de regio. Het Burgerakkoord is het resultaat van het Burgerberaad Wonen in Zaanstreek-Waterland.
De Burgertop
Begin dit jaar ontvingen 14.000 ingelote inwoners van Zaanstreek-Waterland een uitnodiging om deel te nemen aan het Burgerberaad over de toekomst van wonen in de regio. Meer dan 300 inwoners namen deze uitnodiging aan. Zij waren aanwezig bij de start van het Burgerberaad: De Burgertop op 1 april. Daar bepaalden zij met elkaar de belangrijkste thema’s. Variërend van ‘doorstroming’ en ‘betaalbaarheid’ tot ‘diversiteit’ en ‘duurzaamheid’.
Belangrijke thema’s vertalen naar voorstellen
Vervolgens ging een deel van deze inwoners van april t/m juni aan de slag met de thema’s uit de Burgertop, in de Burgerforumfase. Zij werkten voorstellen uit met beslispunten. Een flinke klus, waar behoorlijk wat tijd en energie in ging zitten, maar “de inspanning meer dan waard” aldus een van de deelnemers. Op 22 april is er een dag lang een inspiratie- en informatiemarkt geweest waar experts, op uitnodiging van de deelnemers, hun kennis kwamen delen. En waar informatie uit de regio beschikbaar was. In diverse ‘werkateliers’ is er vervolgens hard gewerkt aan de voorstellen.
Zitting van de Burgerraad op 1 juli
Op 1 juli werd hun harde werk zichtbaar voor alle deelnemers aan het Burgerberaad. De negen voorstellen werden gepresenteerd aan alle deelnemers. Verschillende panels, bestaande uit onder andere wethouders, bestuurders, burgers, ambtenaren en experts, kregen de kans om vragen te stellen. Dat waren soms pittige vragen. Want natuurlijk is het goed als er duurzamer wordt gebouwd, maar hoe bekostig je dat? En doorstroming helpt tegen de woningnood, maar hoe verleid je mensen om te gaan verhuizen uit hun vertrouwde omgeving? Daar kwamen mooie dialogen uit voort en nog vaker het besef dat de inwoners zelf meer dan bereid zijn om bij te dragen aan een fijne woonplek voor iedereen. Dat bleek ook uit de stemronde. Waarin de beslispunten die een meerderheid van de stemmen behaalden werden opgenomen in het Burgerakkoord. Zo werden de punten om jongeren sneller aan geschikte woonruimte te helpen en meer mogelijkheden voor collectieve woonvormen vrijwel unaniem aangenomen.
De monitor/klankbordgroep
Nu is het aan de Wooncoalitie, bestaande uit gemeenten, woningcorporaties en andere belanghebbenden om de inhoud van het Burgerakkoord uit te voeren. Door zich te verbinden aan dit Burgerberaad zijn zij verplicht om de punten uit het akkoord serieus te nemen. Door het te verwerken in beleid, om te zetten in actie of publiekelijk te verantwoorden waarom bepaalde punten niet uitgevoerd kunnen worden. Om te bewaken dat het Burgerakkoord ook uitgevoerd wordt, hebben de deelnemers van de Burgerraad een monitor/klankbordgroep ingericht. Deze groep van deelnemers treedt na dit Burgerberaad op als gesprekspartner en kan door de overheid of partnerorganisaties geraadpleegd worden over het Burgerakkoord. Maar ook zullen zij zelf actief de opvolging in de gaten gaan houden.
Het volledige Burgerakkoord is hier te lezen.
Alle aangenomen beslispunten
1. Doorstroming
1.1. Passend aanbod om te verhuizen
Corporaties en gemeenten verleid senioren met een passend aanbod om te verhuizen. Doe dit jaarlijks bij minimaal 5% van de 70+ bewoners.
1.2. Creatieve initiatieven worden
gestimuleerd
Gemeenten en corporaties pas de regels aan en stimuleer creatieve initiatieven. Stel een vast aanspreekpunt in.
1.3. Inventariseren leegstaand vastgoed
Gemeenten inventariseer leegstaand vastgoed en bestem dit (gedeeltelijk) voor betaalbare seniorenwoningen.
3.Wonen met groen en water
In Waterrijk Zaanstreek-Waterland moeten woningen door nieuw waterbeheer worden beschermd tegen problemen door water:
- Voor bescherming van funderingen van woningen en vegetatie moet de grondwaterstand overal omhoog.
- Gemeenten claimen actief gebied voor watervoorraden voor in droge tijden en
- claimen ook gebieden voor het opvangen van extreem grote regen-piek-buien (tot 100 mm).
3.2 Groene woningen
Alle toekomstige woningen en verbouwingen moeten groen (biobased en circulair) en energieneutraal uitgevoerd worden, zodat we groene daken en groene muren krijgen en energiezuinige woningen met minder grijs beton.
3.3 Meer en beter groen.
Wonen en leven in een gezond ecosysteem: dat betekent dat alle bestaande parken en plekken met vegetatie beter moeten worden onderhouden (met meer biodiversiteit, zonder bestrijdingsmiddelen) en dat er meer groen moet worden aangeplant zodat alle wijken gezondere omgevingen zijn voor mensen, flora en fauna en beter ingericht zijn op klimaatadaptatie en hittestress helpen voorkomen.
3.4 Plannen en uitvoering groen.
De regio Zaanstreek-Waterland stelt een ambitieuze groennorm op voor nieuwbouw en stadsontwikkeling, in 1 apart Groenplan voor de regio, en keurt (her)bouwplannen alleen goed wanneer aan deze groennorm wordt voldaan. Zaanstreek-Waterland is proactief en wacht niet op wettelijk verplichte normen vanuit de overheid. Op die manier komt er kwalitatief en kwantitatief meer hoogwaardig groen en worden de ecosystemen hersteld en behouden.
3.5 Proces voor groen
Niet alleen gebouwen, ook de groene omgeving heeft waarde! De gemeente stuurt op het behoud van deze groene waarde:
- Bij alle bouwprojecten worden burgers actief betrokken om de waarde te waarborgen.
- Op scholen worden kinderen van jongs af aan vertrouwd gemaakt met ecologische waarden.
- Bij projecten wordt niet gestuurd op winstgevendheid maar op behoud van de groene omgeving.
4. Gevarieerde woningbouw
Buurten zijn levensfase bestendig, indien gewenst kan men in de vertrouwde omgeving blijven wonen.
4.5. Leegstaande gebouwen transformeren
Grote langdurig leegstaande gebouwen worden getransformeerd tot woonruimte.
5. Jongeren
5.1. Laat regels tijdelijk los
Behoefte en nood vragen om regels (tijdelijk) los te laten.
5.2. Meer regelruimte, zodat jongeren snel een woning hebben
Meer regelruimte, zodat jongeren snel een woning hebben (fase 1). Maak een aanvalsplan voor het snel huisvesten van jongeren, zodat bestaande voorbeelden mogelijk gemaakt worden met nieuwe spelregels, zoals:
- Jonge starters willen ook kopen, biedt hen ondersteuning, mogelijkheden;
- Geef jongeren de kans/ garantie om in een wooncoöperatie een leegstand pand te transformeren (en kavels);
- Maak van een mantelzorgplek een jongerenplek op eigen erf;
- Benut de kapitaalkracht van ouderen.
5.3. Onderzoek naar subsidiemogelijkheden wordt gestart
Starten onderzoek subsidiemogelijkheden bij de provincie om burgerinitiatieven voor huisvesting van jongeren mogelijk te maken, denk aan gemengd betaalbaar huur/koop in bestaande (kantoor)panden.
5.5. Programmering in ieder project
Biedt in het huisvestingsbeleid (doelgroepenbeleid) voor jongeren evenveel woningen aan als voor ouderen (programmering in ieder project!).
6. Diversiteit
Iedereen heeft recht om zich prettig te voelen in de woonomgeving.
6.2. Investeer in bestaande wijken
Investeer in bestaande wijken die onder druk staan. Ga gettovorming en sociaal isolement tegen en heb aandacht voor sociale minima.
6.3. Proactief mensen benaderen
Proactief mensen benaderen vanuit gemeenten en woningbouwverenigingen naar behoeften van bewoners. Niet op afstand maar hands-on.
6.4. Enthousiasme in bestaande wijken
Zorg voor enthousiasme in bestaande wijken. Terugkeer van buurthuizen, plekken om te ontmoeten. Starters stimuleren in oudere wijken te gaan wonen.’
6.5. Nieuwbouw. Voor diverse bewoners in kleine buurten
Nieuwbouw. Voor diverse bewoners in kleine buurten. Een mix van bevolkingsopbouw en een divers woningaanbod die samen wijken vormen met kleine buurtkernen, waarbinnen op kleine schaal met persoonlijke aanpak de sociale cohesie gewaarborgd wordt.
7. Wonen is een recht
7.2 Woningruimte voor noodgevallen
De overheid neemt de taak op zich voor het bieden van woonruimte voor noodgevallen.
7.3 Genoeg grond beschikbaar voor wonen
Als grond/vastgoed niet volgens bestemming wordt gebruikt dan gaat eigendom terug naar de gemeenschap.
7.4 Betaalbaar wonen
Er moet een sociaal fonds komen voor betaalbaar wonen (huur en koop).
8. Collectieve woonvormen
8.1. Omarm collectieve woonvormen
De regio Zaanstreek-Waterland omarmt collectieve woonvormen.
8.2 Blokkades wegnemen voor collectieve woonvormen
De gemeentes en woningbouwcorporaties moeten beleid maken om collectief wonen actief te bevorderen en om blokkades weg te nemen.
8.4. Wooncollectieven groen en duurzaam
Wooncollectieven moeten groen en duurzaam zijn.
9. Samen bouwen naar bewust meer groen
9.2. De gemeente stimuleert burgerinitiatieven op het gebied van klimaatbewust wonen en een groene leefomgeving
Burgerinitiatieven zoals buurttuinen en extra vergroening in de wijk worden beloond en niet belast. We verwachten van de gemeente een proactieve houding met betrekking tot het ondersteunen en sturen van deze initiatieven. De gemeente kan met haar kennis een belangrijke bijdrage leveren bij de totstandkoming van een klimaatbewuste woonomgeving. Ook is het belangrijk dat burgers in een vroegtijdig stadium worden betrokken en bij alle besluiten op de hoogte worden gesteld. De resultaten zijn altijd inzichtelijk voor alle deelnemers. Dit bevordert de betrokkenheid van de burger en daardoor meer bereidheid om een steentje bij te dragen aan een klimaatbewuste woonomgeving.
9.3. De regels om klimaat neutrale woningen te realiseren zijn voor zowel burgers als grote projectontwikkelaars hetzelfde
De gemeente stelt voor zowel grote projectontwikkelaars als burgers een eenduidig beleid op met betrekking tot het realiseren van klimaat neutrale woningen. De gemeente maakt geen onderscheid tussen grote en kleine initiatieven, iedereen verdient dezelfde eerlijke behandeling om zijn woning te verduurzamen. Standaardisering van procedures is noodzakelijk. Het voordeel hiervan is dat er meer ruimte komt voor kleine initiatieven die betaalbaar zijn en een gunstige werking hebben voor de gemeente omdat deinkomsten binnen de regio blijven. Dit heeft tevens als bijkomend voordeel dat het vertrouwen in de gemeente beter wordt en burgers zich meer gaan inzetten voor klimaatneutraal wonen. Een betere begeleiding bij het aanvragen van vergunningen is noodzakelijk zodat afwijzing hiervan niet nodig is. Hierdoor wordt de doorlooptijd verkleind wat uiteindelijk ook tijdwinst oplevert bij de gemeente.
9.4. Bestaande panden en fabrieken worden omgebouwd naar duurzame woningen
De gemeente stelt geen extra bouwgrond beschikbaar maar gaat actief inzetten op het aanpassen van het bestemmingsplan van bestaande monumentale panden en fabrieken. Het voordeel hiervan is dat er geen landelijk gebied verloren gaat en de karakteristiek van de originele bouw blijft behouden. Ook moet er slim om gegaan worden met de bestaande woningen van woningbouwverenigingen. De gemeente verstrekt subsidie om woningbouwverenigingen te stimuleren voor herinrichting. Denk hierbij aan het ombouwen van een eengezinswoning naar een meergezinswoning. Doorextra huurinkomsten kunnen er daarnaast meer woonlagen in de hoogte worden toegepast. Om voor de subsidie in aanmerking te komen neemt groen een vooraanstaande positie in bij het ontwerp. Denk hierbij aan balkontuinen, verticale begroeiing en groene daken. Het dak vangt regenwater op bij hevige buien en draagt bij aan verkoeling als het heet is. Bestaande bouwstructuren en bouwmateriaal worden hergebruikt, dit beperkt verspilling.
10. Regelgeving
10.1 Regelgeving op de schop
Regels, die Simpel en Relevant zijn:
- Regels, die periodiek getoetst en eventueel aangepast worden;
- Regels, die lokale problemen oplossen dan wel voorkomen;
- Regels, die obstakels naar oplossingen wegnemen;
- Regels, die flexibel toepasbaar zijn in de lokale omgeving;
- Regels, mbt woonbestemmingen heroverwegen. ((Vakantie)woning, Woonschuur-in-de-tuin, … etc.)
10.2 Overtreding van de afspraken
Bij overtreding van de afspraken: Handhaven, Handhaven en nog eens handhaven.
10.3 Starten met een ‘keukentafel-gesprek’
VOOR-denken is belangrijker dan NA-denken. Daarom starten met een “keukentafel-gesprek”, zodat de bewoner/aanvrager in het vergunning-proces wordt betrokken.
10.4 Besluiten schriftelijk motiveren
Duidelijker Communiceren, positieve- en Negatieve besluiten schriftelijk motiveren en vastleggen.
10.5 Sneller gunnen en niet gunnen
Gunnen en niet-Gunnen moet sneller gemotiveerd worden; Aanvrager heeft recht op een persoonlijk gesprek bij het niet-gunnen van een aanvraag.
Doorstroming
